Het joodse volk trok met een groot aantal anderen weg uit Egypte, het land van benauwenis, het land waar je bijna geen lucht kreeg. Achterin de stoet werden de ouden, de zwakken, de kwetsbare vrouwen en de kinderen aangevallen door een nietsontziende vijand. Voor het joodse volk is ‘Amalek’ dé naam geworden voor dé aartsvijand. Steeds weer opnieuw manifesteerde Amalek (van wie de nakomelingen allang niet meer te traceren zijn, zeggen de rabbijnen) zich in een andere gedaante.

Maar Amalek, de onverhoedse vernietiger, werd altijd gedacht in de vorm van mensen. De joodse traditie heeft slechts mensen tot vijand verklaard, en dan nog met een grote beperking: mensen met kwade intenties en daadwerkelijk gewelddadig gedrag. Dus nee, corona is geen Amalek; het hoort niet tot het wapenarsenaal van mensen, maar tot dat van de natuur. Het hoort bij de Schepping, en is alleen met technische middelen zichtbaar te maken.

Die onzichtbaarheid draagt bij aan de onzekerheid die ons allen in de greep heeft. Waar is het? Ben ik drager? Is hij of zij drager? Kan ik iemand besmetten? Ben ik al besmet, en wat kan ik daar dan tegen doen? Wie gaat ziek worden en wie gaat ons ontvallen? Het zijn slechts een paar van de vele vragen die ons bezighouden. Vooralsnog zonder de antwoorden te kennen.

Toch zijn we niet machteloos. Zo veel mogelijk uit de buurt van anderen blijven, handen wassen en ontsmetten, zelf-isolatie, en verder zo gezond mogelijk proberen te zijn of te worden (als dat kan), zijn het devies. En zo goed mogelijk uitgerust zijn. Wat dat betreft krijgen we nu, bij wijze van spreken, de gelegenheid om alle Sjabbatot in te halen die we niet als Sjabbat hebben doorgebracht.

Beit Ha’Chidush is een geweldige gemeenschap. Mensen bekommeren zich om elkaar. Dat blijkt onder meer uit het aanbod van verschillende leden en vrienden om de zwakkeren en kwetsbaren onder ons te helpen. De bereidheid, ja, het verlangen om te helpen is groot. Gelukkig is die hulp op dit moment niet nodig. Maar voor ieder die dat nodig gaat krijgen, staan er helpers in de startblokken.

In alle gemeenschappen is eenzaamheid een probleem. Zeker nu. Maar bedenk wat een gelegenheid de crisis biedt om de eenzaamheid binnen onze gemeenschap te verminderen. Pak de telefoon op, bel! Stuur een mailtje om te vragen hoe het is? Skype of zoom of ga op een andere manier online mét een camera. Leg weer het contact dat al zo lang in het slop zit. Fysiek contact is onmogelijk, of zoveel mogelijk te vermijden, maar de elektriciteit gaat niet uitvallen, dus virtueel is alles mogelijk.

Dat brengt me op iets anders. Voor zover ik kan overzien heeft de wereldgemeenschap voor het eerst in zijn bestaan slechts één tegenstander te overwinnen: een onzichtbaar kleine ziekteverwekker die geen onderscheid maakt tussen mens en mens. Alle wetenschappers die ook maar iets kunnen bijdragen aan een oplossing zetten hun intellect, inzicht, werkvermogen, toewijding en creativiteit in om een oplossing te vinden waar allen op deze planeet baat bij hebben. Wie weet is deze ervaring die mensen op zo veel verschillende manieren bij elkaar brengt qua compassie en zorg, de aanzet tot een andere manier van leven. Een holistischer, ecologischer, sociaal-economisch gezondere manier, een leven dat meer beducht is op de kwetsbaarheid van mens en Schepping, een leven dat meer gericht is op wat daadwerkelijk belangrijk is voor ieder mens en voor mensen als sociale en creatieve groep. Het zou zo maar kunnen.

Ondertussen blijft de angst of niet toch een van ons (een ‘ons’ in een hele grote cirkel) het aflegt tegen corona. Laten we hopen dat niemand die verschrikking en dat verdriet hoeft mee te maken.
Wees verstandig, handel verstandig, en vertrouw er op dat het goed komt.

Jewarechecha we jisjmerecha - Moge de Eeuwige jullie zegenen en beschermen.

Tamarah Maionah Benima
jullie rabbijn

During what is called the Exodus, the Jewish people, together with many other peoples, left Egypt, the land of confinement, the land where one hardly breathes. At the back end of the procession the old, the weak, the vulnerable women and children were attacked by a ruthless enemy. For the Jewish people ‘Amalek’ become the name of our arch-enemies. Again and again in our history Amalek (whose offspring are impossible to trace for a long time, say the rabbis) manifested itself in ever-changing figures.

But Amalek, the sneaky annihilator, was always thought of in the shape of human beings. Jewish tradition only identified people as enemies, and even then with a very strong limitation: people with evil intentions and actual violent behavior. So no, corona is not Amalek; it does not belong to the arsenal of weapons of humans, but to the arsenal of of weapons of nature. It belongs to Creation, and can only be made visible by technology.

This invisibility adds to the insecurity that has taken hold of all of us. Where is it? Do I carry the virus? Does she or he carry the virus? Can I infect anyone? Am I already infected, and if so, is there anything I can do? Who is going to be ill, and who among us will die? These are just some of the questions that bother us. Without any answers to be found for the time being.

Yet, we are not powerless. Stay as far away from others as possible, wash and disinfect your hands, go into self-isolation in your home, and try to stay or become as healthy as possible (if you can) are the rallying cries. And try to get as much rest as possible. As far as that goes, we now get the opportunity, so to speak, to make up for all the Shabbatot that we did not spend as Shabbat.

Beit Ha’Chidush is a wonderful community. People care about each other. This is reflected by the members and friends who have offered to help the weaker and vulnerable among us. The willingness, indeed the desire to help is intense. Fortunately, at present nobody needs that help. But do know: for anybody who will need help, helpers are available.

In every community loneliness is a problem. Especially now. But, think about this: what a wonderful opportunity this crisis brings to reduce the loneliness in our kehilla. Pick up the phone and call somebody! Send an email to ask how somebody is doing? Skype or Zoom or get online in a different way – with a camera. Reconnect with people with whom your contact has been deadlocked. Physical contact is impossible, or has to be avoided as much as possible, but the electricity will keep functioning, so communication with the help of virtual media is possible.

This brings me to something else. As far as I can see, for the first time in its existence the world community has only one (!) opponent to conquer: an invisible, tiny pathogen that does not make any distinction between one person and another. All scientists who can offer even the slightest contribution to finding a solution bring their intellect, insights, capacity to work, commitment and creativity to the table in order to find a solution that will benefit everyone on our planet. Who knows – possibly this experience of bringing people together in all different ways – in terms of compassion and care – will be the impetus to a different way of life. A more holistic, ecological, socio-economic healthier way of life, a life which is more aware of the frailty and vulnerability of humans and of Creation, a life more focused on what is really important for every individual and for people as a social and creative group. It can happen!

In the meantime, the fear of whether any one of us (and ‘us’ is a very wide circle) will be brought down by corona remains. Let’s hope that nobody will have to go through this horror and that nobody will be subjected to this sadness.
Be sensible, behave sensibly, and keep the faith that it will all work out well.

Yevarechecha veyishmerecha – May the Eternal One bless you and protect you.

Tamarah Maionah Benima
Your rabbi